Beste bestuurders van Wijk-, Dorps- of Plaatselijk Belang,

Hierbij een update van de gebeurtenissen en activiteiten aangaande de jongste plannen van Vermilion Energy NV voor nieuwe gaswinning in Smallingerland. Men beschrijft hun winningsplan van 6 augustus 2018 verkort ongeveer zo: 

De reden van het actualiseren van het bestaande winningsplan is dat de productie uit het voorkomen Middelburen, Ten Boer formatie, hoger is dan eerder verwacht. Verder ziet Vermilion mogelijkheden om meer gas uit het voorkomen Middelburen, Slochteren formatie en Ten Boer formatie, te produceren via het boren van een aftakking. Tevens wordt in deze actualisatie de productieverwachting voor het Opeinde-Zuid voorkomen bijgewerkt t.o.v. de laatste versie uit 2016.

Voor de duidelijkheid, voornoemde formaties zijn de aardlagen van waaruit gewonnen wordt. Die kunnen boven elkaar liggen, dus oude en daarna nieuwe winning vanuit verschillende lagen vanonder dezelfde bodem betekent extra inklinking, extra chemie. Causaal verband wordt tot op heden ontkend (kan dus niet bewezen worden), maar het is niemand ontgaan, eind oktober 2017 (dus tussen voornoemde jaren 2016 en 2018 in) heeft Vermilion in heel Smallingerland een seismisch onderzoek verricht. Medio 2018 is alweer een nieuw plan voorgelegd. Volkomen terecht gaat In Groningen de kraan snel dicht maar het tempo bij de kleine putten wordt sterk opgevoerd! Dit is de journalisten van de regionale omroepen ook niet ontgaan. De 4 omroepen van de 4 noordelijke provincies hebben een speciaal onderzoekteam geformeerd om dit te onderzoeken en de gevaren te benadrukken. Naar verluidt volgt donderdag 11 juli een bijdrage, vanaf 17.00 ook op Omrop Fryslân. 

Wellicht was u aanwezig op onze laatste informatiebijeenkomsten; deze waren op 5 maart jl. in dorpshuis it Bynt te Boornbergum en op 25 maart jl. in dorpshuis de Wringe te Opeinde. Tijdens deze bijeenkomsten vroeg u om tekst met uitleg over de situatie. Deze ontving u in mailvorm op 6 april jl. Daarna leek de communicatie vanuit de werkgroep tegen nieuwe gaswinning in Smallingerland rustig te zijn geworden. Weet, achter de schermen wordt een hoop werk verzet. 

Het kan zijn, we vallen bij sommigen onder u in herhaling, maar het wachten is nog steeds op de ‘voorlopige goedkeuring’ van minister Wiebes van EZK voor het nieuwe winningsplan. Dit besluit verschijnt in de Staatscourant en deze wordt door ons in de gaten gehouden. Zodra de goedkeuring gegeven is, hebben ALLE belanghebbenden 6 weken de tijd om een zienswijze hiertegen in te dienen. Het moet al raar lopen wanneer 56.000 Smallingerlanders niet als belanghebbende zullen worden aangemerkt. Omdat een zienswijze steekhoudend te laten zijn, is het slim te proberen deze juridisch gezien goed ‘in elkaar te timmeren’. Momenteel is de werkgroep aan het werk om concepten te maken zodat het voor iedere dorpeling in uw verzorgingsgebied mogelijk is om op eenvoudige wijze een juiste zienswijze in te dienen. We weten wat het winningsplan behelst en we denken enkele lacunes te kennen. Veel zienswijzen richting EZK sturen betekent een hoge mate van bezorgdheid tonen. Gemeente Smallingerland, Provincie Fryslân en Waterschap Fryslân gingen de burgers al voor.

Opgedane ervaring (om maar in de buurt te blijven, recent in Noordwolde, Langezwaag, Ternaard, Surhuisterveen) leert dat alle ministers van EKZ, nu de heer Wiebes, hun voorlopige goedkeuring hechten aan elk winningsplan. Zeker nu in Groningen versneld de kraan dicht moet (NAM locaties), wrijven de Canadese aandeelhouders van Vermilion zich in hun handen. We zijn niet naïef door te denken dat – gezien beschreven bezwaren van genoemde lagere overheden - het winningsverzoek voor de putten in Opeinde en Middelburen, dus Nijega, door de minister wordt afgekeurd. Het indienen van een zienswijze is noodzakelijk om mee te mogen praten in het vervolgtraject. Geen zienswijze ingeleveren betekent dat je als burger/bestuur van een ledenvereniging van burgers akkoord gaat met winning vanuit de grond onder ons. Dan heb je formeel geen recht op protest!

Er kleven veel nadelen aan de hernieuwde gaswinning maar één van de belangrijkste is toch wel bodemdaling. Smallingerland bestaat voor een groot deel uit veenweidegebied dat al te maken heeft met bodemdaling door inklinking van de veengrond; gevolgen van winning van velden die onder elkaar liggen reiken tot zeker 5 km in omtrek. De door Vermilion beschreven winlokatie ligt op de Steven 26 te Drachten; een cirkel daar omheen trekkend levert het beeld op dat alle dorpen in Smallingerland ‘getroffen worden’. Dit terwijl niemand in onze dorpen zit te wachten op extra centimeters bodemdaling en verdere schade daardoor. Let op: Vermilion stelt in de informatie aan de omwonenden dat uitsluitend schade door aardbevingen wordt vergoed; schade door bodemdaling dus niet! Verder, desgevraagd garandeert geen enkele geoloog dat de, bij het omhoog halen van gas, gebruikte chemie niet in ons drinkwater komt of in dat van onze (kinds-)kinderen. Opnieuw boren vanuit een matig tot slecht ‘gecementeerde’ oude putten gaat gepaard met – elders – bewezen gevaar. Bij de oude put op locatie Steven 26 is daar geen onderzoek naar gedaan.

We herhalen graag: we zijn niet activistisch, delen volledig de visie dat we waarschijnlijk nog zeker 25 jaar gas nodig hebben, maar prevaleren o.a. winning vanonder het Nederlands deel van het continentale plat van de Noordzee boven winning vanonder toch al inklinkend Friesland, Nederland. 

In het verleden is gebleken dat goedkeuringen worden gecommuniceerd op een moment dat burgers ‘andere zaken aan hun hoofd hebben’. Eind juli of augustus staan de meeste burgers in de vakantie-modus. Slim? Wie weet? Hoe dan ook, zodra de minister zijn besluit communiceert, komen we spoedig daarop met aanbevelingen uw leden en dorps- en buurtgenoten in te seinen om een zienswijze in te leveren. We hopen dat u van velen rond uw belangenvereniging een mailadres hebt. Via een BCC-lijst (let op de privacy van de leden die hun mailadres aan u hebben toevertrouwd) bent u vast in staat uw leden aan te sporen een zienswijze in te leveren. Wie weet, kunt u zich al voorbereiden door zoveel mogelijk mailadressen te verzamelen…

Werkgroep “tegen nieuwe gaswinning in Smallingerland“